LEADER jest innowacyjną i istotną częścią polityki rozwoju obszarów wiejskich UE od ponad trzech dekad. Z każdym okresem programowania LEADER rozszerzał swój zakres i narzędzia w celu wzmocnienia pozycji społeczności lokalnych i stymulowania zrównoważonego rozwoju. Skuteczna ocena jego wartości dodanej pozostaje jednak ciągłym wyzwaniem.
Aby pomóc państwom członkowskim zmierzyć się z tym wyzwaniem przygotowano nowe niewiążące wytyczne Ocena wartości dodanej LEADER. Wartość dodana LEADER odnosi się do korzyści wynikających z właściwego wdrożenia metody LEADER w porównaniu z potencjalnymi korzyściami, które zostałyby osiągnięte bez niej. Korzyści te przejawiają się w poprawie kapitału społecznego, lepszym zarządzaniu oraz lepszych wynikach i skutkach wdrażania programu/strategii.
Uznając znaczenie wykazania wartości dodanej LEADER, oczekuje się, że państwa członkowskie ocenią ją podczas wdrażania planów strategicznych WPR na lata 2023-2027. Stanowi to jednak poważne wyzwanie, zwłaszcza w przypadku korzyści niematerialnych, takich jak ocena umiejętności poszczególnych osób, tworzenie sieci kontaktów i zbiorowe uczenie się.
O wytycznych
Nowe wytyczne są wynikiem prac Tematycznej Grupy Roboczej (TWG) "Ocena wartości dodanej LEADER" utworzonej w kwietniu 2023 r. przez Europejską Sieć WPR. Celem działania grupy było sprostanie ww. wyzwaniom poprzez:
- operacjonalizację koncepcji wartości dodanej LEADER;
- opracowanie przykładów ram ewaluacji wartości dodanej LEADER w okresie programowania 2023-2027.
Prace TWG zorganizowano w sposób partycypacyjny; ponad 90 przedstawicieli LGD, sieci LGD, krajowych sieci KSOW, instytucji zarządzających, ewaluatorów, badaczy i DG AGRI uczestniczyło w kilku wydarzeniach i przekazało swoje opinie.
„Pomimo zróżnicowanych indywidualnych opinii istniało wspólne zainteresowanie i motywacja do stworzenia ram, które mogłyby pomóc w ocenie wartości dodanej LEADER. Wdrażanie LEADER w UE jest dość zróżnicowane, więc niemożliwe jest stworzenie prostego, uniwersalnego rozwiązania dla każdego państwa członkowskiego i LGD. Elementy, które proponujemy w ramach oceny, są jednak wystarczająco kompleksowe, aby państwa członkowskie mogły je wybrać i dostosować do swoich potrzeb. Mam nadzieję, że niniejsze wytyczne pomogą państwom członkowskim w wykazaniu i dostarczeniu opartych na dowodach dowodów na to, że podejście LEADER zapewnia znaczną wartość dodaną” – powiedział Valdis Kudiņš, kierownik ds. ewaluacji w Evaluation Helpdesk, koordynator tematycznej grupy roboczej.
Opracowane wytyczne oferują kompleksowy zestaw opcji oceny wartości dodanej LEADER, przedstawiając listę kluczowych elementów do oceny, wraz z odpowiednimi pytaniami ewaluacyjnymi i sugerowanymi czynnikami sukcesu. Te elementy ram ewaluacji zostały zaprojektowane tak, aby można je było dostosować, umożliwiając państwom członkowskim wybór i dostosowanie ich do ich konkretnych kontekstów i potrzeb w zakresie oceny.
Dla każdego czynnika sukcesu zaproponowanego w ramach oceny czytelnik znajdzie zestaw odpowiednich wskaźników, które mogą pomóc w dostarczeniu dowodów ilościowych uzasadniających oczekiwany sukces.
Każdy wskaźnik w ramach ewaluacji jest wspierany przez kartę wskaźnika, która zawiera definicję i cel zastosowania danego wskaźnika. Określa również jednostkę miary oraz źródła danych. Wiele wskaźników proponuje wykorzystanie jako źródła danych zmiennych / danych do monitorowania i oceny (DME) określonych w załączniku VII do rozporządzenia (UE) 2022/1475 eur-lex.europa.eu/eli/reg_impl/2022/1475, które będą gromadzone i zgłaszane przez wszystkie państwa członkowskie / LGDy. Istnieją również wskaźniki, które wymagają gromadzenia danych pierwotnych za pośrednictwem ankiet, grup fokusowych i wywiadów. Zapewniono karty wskaźników sugerujące czas i częstotliwość gromadzenia danych, aby sprostać napotkanym wyzwaniom przy ustalaniu punktów odniesienia, takich jak określenie poziomu bazowego. Metodologia, podejście lub formuła obliczania danych, wraz z innymi komentarzami i możliwymi zastrzeżeniami, są również podane dla każdego wskaźnika.
Pobierz wytyczne
Wytyczne Ocena wartości dodanej LEADER, Maj 2024 r. dostępne są w języku polskim. Zawierają również kilka załączników, które zapewniają praktyczne narzędzia i szczegółowe przykłady wspierające ocenę wartości dodanej LEADER
Załącznik 1: Karty wskaźników wartości dodanej LEADER - szczegółowe opisy każdego wskaźnika, w tym definicje, cele, jednostki miary i źródła danych — pobierz
Zestaw załączników 2-8: - pobierz
- Załącznik 2: Szablony i przykłady pomagające LGD w tworzeniu skutecznych baz danych na potrzeby monitorowania.
- Załącznik 3: Omówienie różnych czynników, które mogą wpływać na pomiar wartości dodanej LEADER.
- Załącznik 4: Ilustracja tego, jak zasady LEADER przekładają się na wartość dodaną poprzez różne komponenty.
- Załącznik 5: Rozszerzone ramy ewaluacji zapewniające dodatkowe wskaźniki dla bardziej kompleksowej oceny.
- Załącznik 6: Praktyczne przykłady ilustrujące zastosowanie ram ewaluacji.
- Załącznik 7: Definicje kluczowych terminów i pojęć używanych w wytycznych.
- Załącznik 8: Zestawienie źródeł i odniesień wykorzystanych w wytycznych.
Biorąc pod uwagę różne podejścia do wdrażania LEADER w państwach członkowskich, nieuniknione jest, że ramy ewaluacji wartości dodanej LEADER również będą się różnić. W związku z tym niniejsze wytyczne mają na celu przedstawienie szerokiej listy elementów i wskaźników. Podejście to umożliwia zainteresowanym stronom dokonującym ewaluacji wybór i dostosowanie elementów zgodnie z ich konkretnymi możliwościami i kontekstami. Aby pomóc w zapoznaniu się z tymi wytycznymi i ułatwić ich stosowanie w praktyce, Europejska Sieć WPR, wspierana przez Evaluation Helpdesk, oferuje wydarzenia budujące potencjał w państwach członkowskich.
Źródło: ksowplus.pl
GALERIA
