Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN zakończył realizację operacji pt. „Atlas Obszarów Wiejskich Województwa Mazowieckiego” w ramach Umowy nr W/UMWM-UF/UM/RW/1002/2020 z dnia 16 czerwca 2021.

Atlas Obszarów Wiejskich Województwa Mazowieckiego, po Atlasie Rolnictwa i Atlasie obszarów wiejskich, stanowi kontynuację prac nad kartograficzną prezentacją zagadnień tej części przestrzeni geograficznej naszego kraju, tym razem w ujęciu regionalnym. Niniejsze opracowanie powstało przy współpracy z Polskim Towarzystwem Geograficznym oraz Europejską Siecią Rozwoju Wsi, w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach "Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich" PROW na lata 2014-2020 wg Planu Operacyjnego na lata 2020-2021.

Atlas zawiera bogaty materiał kartograficzny i składa się z trzech głównych części. Są one poświęcone kolejno: uwarunkowaniom środowiskowym, strukturze mieszkańców oraz gospodarczym efektom ich działalności. Należy zaznaczyć iż ich wyjątkowość polega nie tylko na zwyczajnym ograniczeniu zakresu przestrzennego prezentowanych zjawisk, co już samo w sobie stanowi istotne wyzwanie metodyczne w związku z rozmytym charakterem granicy miasto-wieś w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego. Warto przede wszystkim zwrócić uwagę na kwestię doboru poruszonych zagadnień i sposobu ich prezentacji. Podstawowym celem autorów było uwzględnienie jak największej liczby zagadnień aktualnych i kluczowych właśnie dla wiejskiej części regionów Polski oraz dążenie do ich syntetycznego ujęcia.

W pierwszej części dokonano nie tylko kompleksowego przeglądu uwarunkowań naturalnych, ale kilka map zostało poświęconych konkretnym skutkom tych uwarunkowań, jak przestrzenne zróżnicowanie jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej, potencjału rozwoju fotowoltaiki, czy turystyki wiejskiej. W części drugiej dominują zagadnienia demograficzne. Podjęto przy tej okazji próbę rzadziej dotychczas spotykanych ujęć, jak prezentacja szczegółowych danych zagregowanych wg miejscowości statystycznych, wyników pogłębionych analiz gminnej macierzy przepływów ludności w Polsce, czy syntetyczne ujęcia przy wykorzystaniu autorskich opracowań wskaźników syntetycznych i różnorakich typologii. Podobne wyzwania podjęto także w części trzeciej, gdzie gospodarka na obszarach wiejskich została omówiona w zgodzie z paradygmatem ich wielofunkcyjnego rozwoju.

Zachęcając do zapoznania się z niniejszymi opracowaniami, życzymy przyjemnej lektury. Link do Atlasu: www.igipz.pan.pl/atlas-obszarow-wiejskich-mazowieckie.html

---