z cyklu: Zagadnienia i perspektywy dotyczące obszarów wiejskich

Dla zrównoważonego rozwoju społeczności wiejskich szybkie łącza internetowe mogą być decydujące – wszystko sprowadza się do poprawy życia ludzi na wsi, zarówno w krótkim, jak i w długim horyzoncie czasowym.

Świat jest coraz bardziej zależny od technologii cyfrowych i my też. Coraz więcej spraw życiowych załatwia się online, a ci z nas, którzy mają słabe, zawodne łącze lub nie mają go wcale, są w coraz szybszym tempie marginalizowani.

Dobrze pamiętamy lockdown z wiosny 2020 r.: nie mogąc wyjść z mieszkań odkryliśmy, że łącza internetowe ratują nam życie.

Ci, którzy mieli niezawodne, szybkie łącze, nie czuli się tak bardzo społecznie odizolowani, dzięki dobrej jakości rozmowom audio i wideo z rodziną i przyjaciółmi. Nie stracili kontaktu z współpracownikami, klientami i dostawcami, zamawiali niezbędne produkty w sklepach online w kilka minut, prowadzili interesy, załatwiali sprawy osobiste i domowe bez większych problemów; mogli rozwijać swoje kwalifikacje zawodowe, uczyć dzieci w domu, znali najnowsze wiadomości i byli w stanie znaleźć wiarygodne informacje.

Ci, którzy mieli słabe łącza, czekali wiele minut na załadowanie się prostej strony internetowej, aby dodać pojedynczy artykuł spożywczy do wirtualnego koszyka. Wiele rodzin musiało wybierać, czy z internetu będą korzystać rodzice do pracy, sprawdzania aktualności i załatwiania spraw, czy dzieci, aby uczestniczyć w lekcjach online.

Co być może ważniejsze, szybkie łącza internetowe stały się niemal jedynym sposobem, aby skontaktować się z innymi osobami, porozmawiać, zobaczyć swoje twarze, poprosić o pomoc. Nie ma wątpliwości, że teraz, tak jak wtedy, słabe łącza pogłębiają izolację osób w trudnych sytuacjach.

Rok 2020 pokazał dobitnie wiele bolączek naszego społeczeństwa, znów związanych z marginalizacją i izolacją. Jeszcze nigdy nie było tak oczywiste, że dla przyszłości naszego społeczeństwa, edukacji, dostęp do wiarygodnych informacji i kontakt z szerokim światem są niezbędne.

Dla osób mieszkających w obszarach wiejskich i oddalonych, zwłaszcza dla młodych, internetowa „autostrada informacyjna” to droga wyjścia z izolacji, ścieżka do edukacji, zrozumienia, większych możliwości i bogatszego życia. To wzbogacenie ma kluczowe znaczenie dla rozwoju społecznie odpowiedzialnych społeczności i upodmiotowionych jednostek.

Do tego dochodzi wyraźniej odczuwalna poprawa jakości naszego codziennego życia. Dobra łączność może zdecydować o tym, czy młodzi ludzie i rodziny zapuszczą korzenie na obszarach wiejskich, czy opuszczą je w poszukiwaniu możliwości lepszego wykształcenia i zatrudnienia, o tym, czy rolnicy i przedsiębiorstwa rolne będą rozkwitać, czy toczyć walkę, czy będziemy mogli dobrze starzeć się w domu, we własnej społeczności, czy będziemy musieli wyprowadzić się, aby znaleźć potrzebną opiekę medyczną i codzienne wsparcie.

Dla zrównoważonego rozwoju samych społeczności wiejskich szybkie łącza internetowe mogą być decydujące – wszystko sprowadza się do poprawy życia ludzi na wsi, zarówno w krótkim, jak i w długim horyzoncie czasowym.

Wiele społeczności wiejskich od lat boryka się z wyludnieniem, w miarę jak ludność Europy starzeje się, a nierówność pod względem możliwości dostępnych na wsi i w mieście ulega pogłębieniu.

Cyfryzacja i łączność mogą jednak pomóc w odwróceniu tego trendu, gdyż dzięki nim możliwości stają się dostępne z dowolnego miejsca na świecie – o ile mamy dobre łącze.

Obszary miejskie mają obecnie przewagę także pod tym względem, gdyż gęstość zaludnienia w miastach i infrastruktura razem tworzą środowisko bardziej opłacalne dla prywatnych inwestycji w sieci szerokopasmowe niż obszary wiejskie.

Widoczny jest jednak nasilający się trend projektów szerokopasmowych podejmowanych samoczynnie przez wiejskie społeczności i gminy zamiast firm telekomunikacyjnych. Projekty takie, powstające w całej Europie, mogą z powodzeniem zmienić życie członków miejscowych społeczności, a także zagwarantować przyszłość tych społeczności w ogóle. Dla mieszkańców obszarów wiejskich i oddalonych, tamtejszych społeczności i przedsiębiorstw, takie projekty mogą być przełomowe. Mogą przynieść ze sobą szeroki wachlarz trwałych korzyści społecznych, gospodarczych i środowiskowych dzięki usługom i technologiom, które oferują.

Aby pomóc społecznościom wiejskim i oddalonym w wykorzystaniu tego potencjału, Komisja Europejska opublikowała „podręcznik na temat sieci szerokopasmowych w obszarach wiejskich”. Zawiera on przydatne informacje dla podmiotów planujących projekty szerokopasmowe w obszarach wiejskich lub oddalonych, gdyż wyzwania mogą być nieoczekiwane, a doświadczenia z takich projektów, przedstawione w podręczniku, mogą stanowić cenną pomoc w ich przezwyciężeniu.

Wyzwania związane z budową sieci szerokopasmowych w obszarach wiejskich i oddalonych to nie tylko oczywiste problemy – niska gęstość zaludnienia, większe odległości i trudniejszy teren – lecz także mniej oczywiste kwestie, które mogą zdecydować o powodzeniu lub porażce projektu. Chodzi tu m.in. o planowanie projektu: uzyskanie odpowiedniej porady technicznej i prawnej, wybór właściwej technologii i modelu biznesowego, wybór właściwych partnerów, znajomość sposobów utrzymania kosztów na niskim poziomie, wiedza o tym, jak pozyskiwać i łączyć finansowanie z różnych źródeł itd.

Za pomocą 12 indywidualnych studiów przypadków w podręczniku przedstawiono wpływ różnych podejść do planowania i realizacji wiejskich projektów szerokopasmowych. Zaprezentowano najczęstsze czynniki sukcesu i nadające się do ponownego zastosowania dobre praktyki, a także listę 18 podstawowych zaleceń. Podręcznik zawiera także informacje dla organizatorów projektów wskazujące, gdzie mogą poszukiwać dodatkowych zasobów w zakresie porady i wsparcia, takich jak biura kompetencji w zakresie łączności szerokopasmowej, przewodnik dotyczący inwestycji w sieci szerokopasmowe, a także główne osoby kontaktowe dla każdego z prezentowanych projektów.

Autor
Ashya Lane‑Spollen,
BCO Network Digital, kierownik ds. komunikacji
ashya@broadbandeurope.eu

 

DODATKOWE INFORMACJE

W bazie projektów i praktyk ENRD można znaleźć szereg wspieranych przez EFRROW projektów rozwoju obszarów wiejskich podnoszących poziom technologii ICT w Europie: enrd.ec.europa.eu/projects-practice/_en

_{źródło: Rural Connections}